Het zijn vier blaadjes, bijna vergaan door de tand des tijds. Maar de afscheidswoorden van de broers Henk en Gerard Derks zijn nog goed te lezen. Ze vragen om vergiffenis en schrijven dat ze hebben gebeden. Dat ze spijt hebben van hun daad en dat de sigaretten en sigaren goed verdeeld moeten worden. De brieven uit 1942 vielen een aantal jaren geleden uit een oude kast tijdens een verhuizing. Vrijdag werden ze teruggegeven aan de familie van de broers.

De familie Derks had geen idee dat de brieven nog bestonden. "Ik ben heel blij dat ik ze in mijn handen heb", zegt Gerard Derks uit Heeze, een neef, die vernoemd is naar één van zijn doodgeschoten ooms die op meerdere plekken in Brabant hebben gewoond, waaronder ook Geldrop.

Zijn oma heeft de afscheidsbrieven van haar twee zoons verstopt in de wand van de kast. De kast werd verkocht aan een familie in Beek en Donk. Die stomverbaasd was toen de brieven uit de kast vielen bij een verhuizing. Tinie Donkers en Walther van Kessel kregen de brieven in handen. "We vonden het erg belangrijk dat ze weer terugkwamen bij de familie." De speurtocht duurde anderhalf jaar.


Gruwelijke moord
Henk en Gerard Derks werden doodgeschoten nadat ze in 1942 een gruwelijke moord hadden gepleegd in dronken razernij. Hun zus ging met een Duitse soldaat en dat zinde de familie niet. Op een februariavond kwamen de broers thuis. "Is ze weer bij die mof?" riep Henk woedend. Ze grepen een mes en gingen de Duitse soldaat en hun zus opzoeken.

Gerard hield de Duitse soldaat vast, terwijl Henk zijn keel doorsneed. Achteraf zagen ze de stommiteit van hun daad in en namen ze meteen de schuld op zich. Hun afscheidsbrieven, luttele uren geschreven voor hun dood, staan vol met berouw. Ze werden doodgeschoten op de militaire basis Welschap bij Eindhoven. Twee andere broers werden afgevoerd naar een werkkamp in Duitsland en kwamen uitgemergeld terug.

Geëmotioneerd
Bij de familie Derks werd er nooit zoveel over de ooms gesproken, volgens neef Gerard. Maar het verhaal was wel bekend. "Ik wist alleen niet dat deze brieven bestonden. Ik vind het erg interessant om eens te gaan lezen. Dat moet te doen zijn. Ze hebben een mooi handschrift."


De familie Derks met de afscheidsbrieven van Gerard en Henk (Foto: Alice van der Plas)

De dochters van Gerard buigen zich ook nieuwsgierig over de brieven. "Hier staat dat ze blij zijn dat hun andere broers bij elkaar zijn. Dat is toch wel mooi."

Nooit meer in de kast
Gerard is van plan om goed voor de brieven te gaan zorgen. "Die gaan een kluis in, zodat ze niet weggehaald kunnen worden." Nooit meer in de achterwand van een kast dus.

Walther en Tinie kunnen blij terugkijken op een geslaagde speurtocht. "Want als je de laatste woorden van deze mensen leest, dan doet je dat echt wat. Het is zo mooi dat deze brieven weer terug zijn waar ze horen."