22 april 1945. Groepjes Duitsers trekken met stapels dynamiet door het Land van Heusden en Altena en laten een spoor verwoesting achter. Hoge gebouwen worden opgeblazen om hun aftocht te dekken. In de Biesbosch zitten Britse commando's verstopt. Aan de andere kant van de frontlijn bereiden Nederlandse militairen een aanval voor vanuit Den Bosch
Oorverdovend moet het lawaai zijn geweest op die dag in Werkendam en Woudrichem en omgeving. De Duitsers gaan door met hun verwoestingen, ook ‘s nachts. Ze blazen weer kerken op, waaronder de gereformeerde kerk aan de Merwestraat en de hervormde kerk aan de Dorpstraat in Werkendam.
Biesbosch
De explosies moeten tot in de Biesbosch te horen zijn. In het onherbergzame gebied zitten de Britse commando’s nog steeds verscholen. Hun verkenningsmissie naar het noorden is tot stilstand gekomen omdat de teams elkaar kwijt zijn, net als hun boten. Bovendien zijn ze ook nog eens ontdekt door de vijand.
De commando's kunnen geen kant op. Zwemmend teruggaan is te ver en veel te riskant. Toch proberen drie mannen het op die manier maar worden in het Steurgat met de stroom meegenomen (er was destijds nog eb en vloed in het gebied) en ze belanden in Duits gebied.
De commando’s verstoppen zich in een boerderij. Om onderkoeling te voorkomen doen ze hun uniform uit. Naakt proberen ze zich op te warmen in het hooi. Het besluit valt: de versterkingen worden afgewacht.
Versterking
En die versterking komt er. Vanuit Geertruidenberg roeit een geformeerde versterking voorzichtig naar hun kameraden toe. Geallieerde kanonnen vuren ondertussen op de vijand, vooral in de omgeving van Keizersveer. Het is weer even oorlog. De Britten kunnen niet overal aan land, vanwege de mijnenvelden langs de oevers. Het reddingsteam heeft in eerste instantie geen succes en vindt niemand.
De Britten besluiten dan maar een deel van de Biesbosch te bezetten. Met alles wat ze hebben. Al snel vinden ze hun vermiste kameraden: afgekoeld, nat, moe en hongerig. Ook hun naakte maten in de hooischuur duiken op.
Zonder slachtoffers in de eigen gelederen varen ze veilig en wel terug. De balans voor de Duitsers was slechter: minstens zeven doden en diverse gewonden.
De Britten maken krijgsgevangen. Die bevestigen dat ze bevel hebben gekregen om te vertrekken uit het gebied.
Signalen over een Duitse terugtocht komen ook uit de Bommelerwaard, het gebied boven Den Bosch. Is de vijand daar vertrokken? De geallieerden willen eerst uitzoeken of de Duitsers er nog zijn en zo ja: met hoeveel. Maar het plan wordt al snel uitgekleed. Bij nader inzien is het gebied groot is en er zijn te weinig soldaten.
Prinses Irene Brigade
De geallieerde commandanten verwachten weinig verzet. Alleen mijnenvelden en wat achtergebleven Duitse posten. Ze besluiten om rekruten in te zetten: jonge mannen van de Prinses Irene Brigade, Ze hebben koud hun opleiding op de militaire school in Bergen op Zoom afgerond.
Het blijkt een verkeerde inschatting. De Duitsers hebben na de bevrijding van Brabant niet stilgezeten. Het hele gebied boven Den Bosch is zwaar verdedigd. Stellingen en loopgraven zijn goed georganiseerd en bemand.
De operatie krijgt de naam: Operatie Orange. In het donker, in de eerste uren van 23 april 1945 moet de aanval beginnen. De oversteek is bij Den Bosch.
Omroep Brabant bericht over de bevrijding van Brabant. 75 jaar geleden eindigde de Tweede Wereldoorlog in Europa. Lees in deze rubriek de gebeurtenissen van dag tot dag.
Lees alles over de bevrijding van Brabant op onze themapagina.