De Duitsers schieten in de nacht van 28 augustus 1942 bij Eindhoven een bommenwerper neer. Twee bemanningsleden weten te ontsnappen uit het brandende vliegtuig. Een van hen is de Pool Antonie Kiewnarski. Na de landing bij Nuenen komt hij terecht in een berucht krijgsgevangenkamp bij het Poolse Sagan. Hij neemt in 1944 deel aan de 'Great Escape' uit het kamp. Adolf Hitler is des duivels en neemt stevige maatregelen.
Het geallieerde vliegtuig was op de terugweg naar Engeland na een mislukt bombardement boven het Duitse Kassel. In de buurt van Eindhoven werd het vliegtuig geraakt door de Duitse afweer. Kiewnarski kon op tijd uit het vliegtuig springen en landde samen met zijn metgezel vlakbij Nuenen.
Geallieerde vliegtuigen op de terugweg naar Engeland (foto: Britse overheid)Het vliegtuig stortte even later neer op een paar huizen in de Woenselsestraat in Eindhoven. "Antonie Kiewnarski raakte bij de sprong gewond in zijn gezicht en aan zijn linkerhand. Ook had hij een gebroken enkel", vertelt Edwin Popken, militair historicus uit Nuenen.
Popken typeert Kiewnarski als een bijzondere man. "Met zijn 43 jaar was hij al vrij oud voor een piloot. Na de Eerste Wereldoorlog en de Pools-Russische oorlog was dit al zijn derde oorlog."
Na verzorging door een plaatselijke arts werd Kiewnarski overgedragen aan de Duitse autoriteiten. De militair werd krijgsgevangen genomen en geplaatst in het beruchte krijgsgevangenkamp Stalag Luft III van de Duitse Luftwaffe bij Sagan in Polen, het tegenwoordige Zagan. In het kamp zitten veel Engelse en Amerikaanse gevangenen.
Popken: "Velen zullen het krijgsgevangenkamp kennen van de film 'The Great Escape'. Nadat Kiewnarski al een paar keer betrokken was bij een ontsnappingspoging, lukte het in de nacht van 24 op 25 maart 1944 wel.
In totaal 76 mannen konden via een lange zelf gegraven tunnel het kamp te ontvluchten. Kiewnarski zat als een van de oudste Polen in de eerste groep, maar kwam niet verder dan het toenmalige Hirschberg (nu: Jelenia Gora). Op het treinstation werden 73 van de 76 ontsnapte gevangenen opgepakt door de Gestapo.
Een dergelijke ontsnapping was nog niet eerder voorgekomen. Hitler was des duivels en laat vijftig van de ontsnapte gevangen executeren. "Hitler was eigenlijk van plan om alle ontsnapte gevangenen neer te laten schieten, maar hoge nazi-functionarissen als Hermann Göring, weerhielden hem hiervan. Uit angst voor grote problemen met de geallieerden."
Op 30 maart 1944 werd Antonie Kiewnarski door de beulen opgehaald en doodgeschoten. "Een dramatisch levenseinde voor iemand die drie oorlogen heeft meegemaakt." Na de oorlog werd zijn as begraven in Poznan in Polen. "Dat is op zich wel best bijzonder. Veel Polen die voor de westelijke geallieerden hebben gevochten, werden in West-Europa begraven."
